Work

20226_549
وقتی ویروس کارگاه‌های نویسندگی شایع می‌شود؛
داود علیزاده: هرکسی در ذهن، رویا و قصه‌ای دارد که شوق اشتراک‌گذاری وسوسه‌اش می‌کند تا دست‌به‌قلم شود. به نظر می‌رسد مثل تمام فنون دیگر این فن نیز باید در ساختار آموزشی آموخت؛ شاید از این نظر کلاس‌های داستان‌نویسی و… پاسخی به این نیاز باشد؛ هرچند در سال‌های اخیر به طرز بی‌سابقه‌ای توسط هر‌کسی! دایر شده است. به عبارت دیگر ویروس کارگاه‌های نویسندگی شیوع یافته است. در همین زمینه گفت‌گویی داشتم با نویسندگانی که تجربه شرکت در کارگاه‌های مختلف را داشتند که در ادامه خواندن آن خالی از لطف نیست.

مریم رئیس‌دانا، شاعر، داستان‌نویس و مترجم است که آثاری چون مجموعه داستان «عبور»، مجموعه شعر «سایه‌ آسوریک»، کتاب طنز «متلک پتلک» و ترجمه مجموعه اشعار «ژاک پره‌ور» و زندگینامه‌اش به فارسی به نام «زمان گمشده» و… را در کارنامه دارد. وی همچنین برای داستان «جزیره‌ای در دل تهران بزرگ» برنده تندیس جایزه صادق هدایت در دوره دوم شد. وی همواره شیفته و مشتاق دانستن و آموختن بوده است. رئیس‌دانا در سال‌های گذشته در کارگاه‌های داستان‌نویسی «محمد محمدعلی»، «امیرحسین چهلتن» و «محمود دولت‌آبادی» شرکت کرده است. هم‌اکنون نیز در کلاس نویسندگی خلاق «مارگارت آتوود» حضور دارد.

وی از تجربه خود چنین می‌گوید: «داستان‌نویسی به خلاقیت نیاز دارد؛ مانند هر کار مشابه دیگری چون نقاشی، مجسمه‌سازی، جراحی و … خلاقیت یک ویژگی یا استعداد است که با همراهی استاد می‌تواند شکوفا شود و در کنار ویراستار خوب چون ستاره‌ای بدرخشد. مثل وقتی‌که فیلمی با تدوین خوب به مراحل اسکار برسد؛ بنابراین در گام نخست، آموزش است که می‌تواند باعث گرم شدن دست نویسنده و تسریع تولید اثر شود. من شانس این را داشته‌ام که در کارگاه‌های داستان‌نویسی اساتید مختلفی حضور داشته باشم. هر یک از این کارگاه‌ها ویژگی مخصوصی داشتند. آنچه از آقای محمدعلی آموختم، فضاسازی در داستان بود. آقای چهلتن همواره به موسیقی در نثر تاکید می‌کرد. آقای دولت‌آبادی توجه به اسطوره و از همه مهم‌تر چرایی روایت داستان را. هم‌اکنون کلاس نویسندگی خلاق مارگارت آتوود را می‌گذرانم. مهم‌ترین درسی که یاد گرفتم، راه رهایی از بلاک شدن است. یکی از مشکلات نویسنده خارج‌نشین، گاهی نتوانستن و ننوشتن است. آتوود راه گریز از این بن‌بست را به من آموخت. غلبه بر ترس ناخودآگاه و پیدا کردن روش مخصوص به خود. همان‌طور که هرکسی اثرانگشت مخصوص به خود را دارد، در نوشتن هرکسی باید شیوه مخصوص خود را بیابد. آن صدای تپنده درون را باید شنید و همان را روی کاغذ اجرا کرد.»

وی در پایان تاکید کرد: «کارگاه‌های داستان‌نویسی لازم و مفید است وگرنه این تعداد کارگاه در سراسر جهان فعال نبود. بااین‌همه و پس از گذراندن این‌همه، نویسنده باید در تنهایی بیافریند. تنهایی بزرگ‌ترین نیروی محرکه خلاقیت است و خلق رمان و داستان فقط در تنهایی شکل می‌گیرد.»

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

en_USEnglish